• 1404/07/15 - 08:31
  • -تعداد بازدید: 12
  • - تعداد بازدیدکننده: 12
  • زمان مطالعه : 5 دقیقه

بررسی موضوع تأمین مالی آموزش عالی از طریق بازار سرمایه در نشست تخصصی پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس

نشست تخصصی «تأمین مالی آموزش عالی از طریق بازار سرمایه» از سلسله گفتارهای اقتصاد آموزش عالی ۱۴ مهرماه ۱۴۰۴ در پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد.

دکتر سارا امامقلی پور استاد اقتصاد دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان سخنران این نشست، در آغاز وضعیت جاری تأمین مالی آموزش عالی در سطح جهان را تشریح و با اشاره به میانگین سهم مخارج عمومی صرف شده در آموزش عالی از GDP که زیر یک درصد است، نیاز به متنوع سازی تأمین مالی دانشگاه ها را در جهان یک بحث مهم دانست.وی از دلایل محدودیت منابع در دانشگاه ها به محدودیت های مالی منابع دولتی، بحران های اقتصادی، تغییر رویه دانشگاه ها به سمت دانشگاه نسل چهارم، گرایش در حال توسعه به اقتصاد بازار و شکل گیری مأموریت های مهم برای دانشگاه، اشاره کرد و گفت: در ایران نیز با همین مسئله مواجه هستیم. سیر تحول دانشگاه ها از دانشگاه نسل اول و دوم به سمت دانشگاه نسل سوم و چهارم، سیاست های اقتصاد مقاومتی به ویژه بند ۳ و بند ۹ این سیاست ها، موجب محدودیت منابع دولتی دانشگاه ها شده است.دکتر امامقلی پور منابع بودجه حوزه آموزش عالی را شامل کمک های دولت و درآمد های اختصاصی دانشگاه (شهریه، ارائه خدمات، دارایی ها ...) و سهم بودجه عمومی را ۷۱٪ و بودجه اختصاصی را ۱۸٪ عنوان کرد و به تشریح نظریات مرتبط با درآمدزایی و فعالیت های تجاری دانشگاه ها مانند نظریه وابستگی منابع، نظریه متنوع سازی درآمد، نظریه پایداری مالی مؤسسات آموزش عالی (تولید درآمدهای پایدار) پرداخت.استاد اقتصاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص شیوه های تأمین مالی آموزش عالی در سطح جهان اظهار داشت: ۱۱ روش تأمین مالی دانشگاه ها شامل: تأمین مالی از طریق اقدامات خیرانه و وقف، انجام فعالیت های اقتصادی، فعالیت های اعضای هیأت علمی، دانشجویان و دانش آموختگان، تأمین مالی از طریق بین المللی سازی، با استفاده از قراردادهای سرمایه انسانی، سرمایه گذاری های خارجی، تأمین مالی جمعی، شهریه ها، تأمین مالی از طریق نوآوری و فناوری و تأمین مالی از طریق بازار که یکی از شیوه های نوظهور است و در اشکال مختلف مانند انتشار اوراق قرضه، اوراق تأثیر اجتماعی، تشکیل صندوق های سرمایه گذاری، سرمایه گذاری خطرپذیر و شیوه بهادارسازی صورت می گیرد.دکتر امامقلی پور از تجمیع درآمد، انباشت منابع و خرید خدمات به عنوان ۳ عملکرد کلیدی تأمین مالی نام برد و در توضیح اوراق قرضه ضمن ارائه مثال هایی از اوراق منتشر شده توسط دانشگاه های معتبر جهان گفت: تأمین مالی از طریق اوراق قرضه یکی از مکانیسم های تأمین مالی مبتنی بر بدهی است که توسط سرمایه گذاران خریداری می شود. اوراق قرضه مانند شمشیر دولبه عمل می کند و اگر برای پروژه اشتباهی صرف شود و یا برنامه ریزی ها به درستی انجام نشود، احتمال ضرر و زیان وجود دارد. اما از نقاط قوت آن می توان به ثبات مالی و افزایش نقدینگی دانشگاه ها برای پروژه های بزرگ اشاره کرد.وی در ادامه از اوراق قرضه با تأثیر اجتماعی به عنوان یک سازوکار نوآورانه که مبتنی بر بدهی و پرداخت در برابر موفقیت است نام برد که با هدف بهبود کارایی آموزش عالی بر مبنای نتایج تأثیرگذاری اجتماعی منتشر می شود. برای اوراق قرضه با  تأثیر اجتماعی ۴ معیار اساسی: نتایج معنادار و قابل اندازه یری، افق زمانی معقول برای دستیابی به نتایج، شواهد موفقیت مشخص شده و همچنین شرایط سیاسی و حقوقی مناسب، لازم است و اجزای آن را سرمایه گذاران-ارائه دهندگان خدمات، معیارهای نتایج، قراردادهای دولتی و بازده سرمایه گذاری تشکیل می دهند.یکی دیگر از شیوه های نوین تأمین مالی از طریق بازار سرمایه، صندوق های سرمایه گذاری آموزش عالی است که برای کاهش محدودیت های مالی شکل می گیرند و بسیار متنوع هستند. این صندوق ها با هدف تجمیع سرمایه، متنوع سازی درآمدهای دانشگاهی، کاهش وابستگی به مخارج دولتی و چرخه های رونق و رکود استفاده می شوند و برای نخستین بار در سال ۱۹۲۴ در بوستون آمریکا و در سال ۱۳۸۴ در ایران تشکیل شدند. افزایش نقدینگی، تقسیم ریسک و انعطاف پذیری از نقاط قوت و پیچیدگی های حقوقی، ریسک اعتبار، عدم تضمین بازده و شفافیت اطلاعاتی از نقاط ضعف صندوق های سرمایه گذاری آموزش عالی محسوب می شوند.دکتر امامقلی پور در ادامه به تشریح تأمین مالی به شیوه بهادارسازی پرداخت و گفت: اولین اوراق بهادار با پشتوانه وام دانشجویی در سال ۱۹۷۲ در آمریکا شکل گرفت. مدیریت حرفه ای دارایی ها، امکان جذب سرمایه های خرد و کلان و متنوع سازی از نکات مثبت این روش و عدم دسترسی سریع به پول همچنین مناسب نبودن برای سرمایه گذاری کوتاه از جمله نقاط ضعف آن می باشند. |وی تأمین مالی از طریق سرمایه گذاری خطر پذیر را به عنوان یکی دیگر از راهکارهای مناسب به خصوص برای تیم های کارآفرینی معرفی کرد که به ویژه در زمینه پروژه های تحقیقاتی و نوآورانه که معمولا دولت به سراغ آن نمی رود، مورد استفاده قرار می گیرد. تأمین مالی از طریق سرمایه گذاری خطر پذیر اثر مثبت بر روی رشد اقتصادی دارد و در سطح دنیا برای توسعه آموزش و تربیت نیروی انسانی مورد توجه قرار گرفته است. از نقاط قوت تأمین مالی از طریق سرمایه گذاری خطر پذیر، حمایت از نوآوری و مشاوره و حمایت مدیریتی است و از نقاط ضعف آن می توان به ریسک بالا و تقسیم مالکیت اشاره کرد.دکتر امامقلی پور افزود: استفاده از ابزارهای مشتقه یکی دیگر از شیوه های تأمین مالی آموزش عالی است که جامعیت ندارد اما برخی دانشگاه ها از آنها بهره برده اند. دانشگاه ها بطور معمول از این ابزار برای بهینه سازی مدیریت منابع مالی، مدیریت هزینه ها و سرمایه گذاری بهینه استفاده می کنند. مدیریت ریسک نقطه قوت و وجود پیچیدگی و ریسک های پنهان از نقاط منفی این شیوه تأمین مالی هستند.این نشست با طرح پرسش و پاسخ حاضرین پایان یافت.
  • گروه خبری : مراسم و نشست,اداره کل حوزه ریاست,پژوهشکده اقتصاد
  • news code : 3374
کلمات کلیدی

تصاویر