در آغاز مراسم افتتاحیه دکتر سکینه شکوهیان دبیر علمی سومین کنفرانس و نمایشگاه ملی چالش‌های محیط زیستی ضمن معرفی ساختار کنفرانس در خصوص اهداف و محورهای آن گفت: این کنفرانس حول ۱۱ محور تخصصی تمام مسائل زیست محیطی حال حاضر مانند آلودگی هوا، تغییر اقلیم، مدیریت منابع آب، مدیریت پسماند ها و فاضلاب، نقش هوش مصنوعی و فناوری های نوین در مدیریت چالش های محیط زیستی، تحقق توسعه پایدار و حمکرانی سبز را شامل می شود.

وی تشریح کرد: یک تیم علمی ۱۰۰ نفره متشکل از اعضای هیأت علمی دانشگاه های سراسر کشور ( ۶۵٪ از خارج دانشگاه تربیت مدرس) این کنفرانس را هدایت می کنند. تعداد مقالات دریافتی نسبت به دو دوره قبل افزایش چشمگیری داشته است. ۳۲۵ مقاله دریافت و ۳۱۶ مقاله پذیرفته شد که به صورت پوستر یا شفاهی ارائه شود. ۱۵۰ مقاله یعنی ۴۷٪ مقالات پذیرفته شده، پژوهشی و ۱۶۶ مقاله یعنی ۵۲٪ مقالات مروری بودند. ۳۵ مقاله به صورت شفاهی و ۲۸۱ مقاله در قالب پوستر، ارائه می شود.

دکتر شکوهیان افزود: در این دوره از تمامی استان های کشور همچنین از صنعت مقاله دریافت کردیم. موضوعات مقالات پذیرفته شده بیشتر در حوزه های مدیریت محیط زیست، حکمرانی سبز و مدیریت فضلاب و پسماند بود. برگزاری دومیزگرد تخصصی و ۵ کارگاه آموزشی از دیگر برنامه های این کنفرانس دو روزه است. برای احترام به زمین و مدیریت پسماند نیز مقالات ارائه شده در قالب پوستر، برای اولین بار با حذف کاغذ به صورت QRکد در اختیار حاضرین قرار گرفت.

در ادامه دکتر یوسف حجت رئیس کنفرانس به سخنرانی با موضوع عبور از ظرفیت زیستی پرداخت. وی با بیان این نکته که زمین با سرعت بسیار در حال تخریب و نابودی است، موازنه اکولوژیکی را تشریح کرد و گفت: وقتی مصرف ما بیشتر از ظرفیت کره زمین است، موازنه اکولوژیکی به هم می خورد و شرایط خطرناک می شود. با درنظر گرفتن الگوی زندگی فعلی، زمین ظرفیت ۴ میلیارد نفر را دارد. هرچه سرانه مصرف کمتر شود، ظرفیت زمین بیشتر خواهد شد. مقدار زمینی که می توان بر روی آن زندگی پایدار داشت با الگوی مصرف ارتباط مستقیم دارد.

دکتر حجت با اشاره به موضوع «ردپای زیستی» اظهار داشت: بحث ردپای زیستی برای اولین بار در سال ۱۹۹۲ مطرح شد. برای داشتن شرایط مطلوب، ظرفیت زیستی باید بالاتر از ردپای زیستی باشد. زمین ۵۱ میلیارد هکتار مساحت دارد. از این مقدار، ۳۶ میلیارد هکتار آب، ۱۵ میلیارد هکتار خشکی و ۱۲ میلیارد هکتار قابل استفاده است. بر این اساس به هر نفر یک و نیم هکتار زمین میرسد اما آمار نشان می دهد ما بسیار بیشتر از ظرفیت زیستی زمین از آن استفاده می کنیم. با الگوی فعلی زمین، توان تحمل ۴ میلیارد نفر را دارد، ما از ظرفیت زیستی عبور کردیم و این علت تمام مشکلات است.

رئیس دانشگاه تربیت مدرس افزود: مطالعات نشان می دهد تا حوالی سال ۱۹۷۷ ظرفیت زیستی از ردپای زیستی بالاتر بود. اما به تدریج این آما تغییر کرد و از حدود سال دو هزار ما بیشتر از ظرفیت زمین، مصرف کرده ایم. با همین الگو تا سال ۲۰۳۰ به اندازه ظرفیت دو کره زمین، نیاز داریم.

دکتر حجت خاطر نشان کرد: این عبور از ظرفیت به دو دلیل یکی افزایش جمعیت و دیگری الگوی زندگی پرمصرف اتفاق افتاده است. در ایران نیز با افزایش جمعیت و تغییر سبک زندگی و اسراف در مصرف، به جایی رسیده ایم که هم اکنون ۳ برابر ظرفیت سرزمین خود، داریم مصرف می کنیم.

وی در پایان گفت:‌ برای حل این عدم توازن، کشورها به واردات، تولید طبیعی و یا بهره کشی از طبیعت روی آورده اند. با بهره کشی از طبیعت ما به زمین صدمه پایدار می زنیم. مشکل نبود آب، آلودگی هوا و خشک شدن دریاچه ها و رودها، نتیجه عملکرد ماست. ریشه وضعیت موجود در استفاده بیش از ظرفیت است. وقتی ۳ برابر ظرفیت استفاده می کنیم با مشکلات عدیده مواجه خواهیم شد. 

در این مراسم دکتر مجید شفیع پور مطلق در خصوص برنامه ملی توسعه پایدار و نیاز به تداروم و تحول در یک نگاه صحیح مطالبی را عنوان کرد.

دکتر وحید قانعی فرد، مدیرعامل شرکت نفت ستاره خلیج فارس با موضوع زیروفلرینگ و دستاوردهای سبز پتروشیمی، سخنرانی آقای دکتر علیرضا صدیقی زاده، مدیرعامل شرکت پتروشیمی کارون، پتروشیمی سبز و دانش بنیان و دکتر فرخی، مدیر واحد تحقیق و توسعه هولدینگ نامی نو با موضوع: پیاده سازی روش های مدیریت سبز در صنایع غذایی از دیگر بخش های برنامه افتتاحیه این مراسم بود.