ارائه کننده: سیده عارفه موسویاناستاد راهنما: دکتر امیرحسین اسماعیلی تمندگانیاستاد مشاور: دکتر محمدرضا کلباسی استاد ناظر داخلی: دکتر عبدالمحمد عابدیان کناری استاد ناظر خارجی: دکتر فرید فیروزبخش نماینده تحصیلات تکمیلی: دکتر عبدالمحمد عابدیان کناریتاریخ: ۱۴۰۴/۰۷/۲۹ ساعت:۱۱:۰۰ مکان: ساختمان علوم دریایی

چکیده:ضایعات صنعت آبزی‌پروری منبعی غنی برای تولید ترکیبات با ارزش افزوده مانند پپتیدهای زیست‌فعال هستند. این ترکیبات پتانسیل بالایی به عنوان محرک سیستم ایمنی دارند. هدف از این مطالعه، ارزیابی تأثیر پپتیدهای زیست‌فعال استخراج شده از سیلاژ ضایعات ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان بر شاخص‌های رشد، پارامترهای خونی و مقاومت بچه تاس‌ماهی سیبری (Acipenser baerii) در برابر بیماری ناشی از باکتری Aeromonas hydrophila  بود.در این تحقیق، ۱۸۰ قطعه بچه تاس‌ماهی سیبری با میانگین وزنی 8/16 گرم به ۵ تیمار آزمایشی (یک گروه شاهد و چهار گروه دریافت‌کننده پپتید) با سه تکرار تقسیم شدند. پپتیدهای زیست‌فعال با وزن مولکولی کمتر از ۱۰ کیلودالتون به صورت داخل صفاقی با دوزهای ۱۰، ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن به ماهیان تزریق شدند. پس از ۲۱ روز، تمام تیمارها با تزریق باکتری( A. hydrophila) با غلظت 10⁶ × 98/2 (CFU/ml) تحت چالش قرار گرفتند و شاخص‌های رشد، هماتولوژی و درصد زنده‌مانی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تزریق پپتیدهای زیست‌فعال تأثیر معنی‌داری بر بهبود پارامترهای ایمنی و مقاومت در برابر بیماری داشت. بیشترین درصد زنده‌مانی ( %8/70) پس از چالش باکتریایی در تیمار دریافت‌کننده دوز ۲۵ میلی‌گرم بر کیلوگرم مشاهده شد که به طور معنی‌داری بالاتر از گروه شاهد (1/29 %) بود (P<0.05). همچنین، تیمارهای ۲۵ و ۵۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم منجر به افزایش معنی‌دار تعداد گلبول‌های قرمز و سفید، میزان هموگلوبین و درصد هماتوکریت در مقایسه با گروه شاهد شدند. اگرچه بالاترین افزایش وزن در تیمار ۵۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم مشاهده شد، اما این اختلاف از نظر آماری با تیمارهای شاهد، ۱۰ و ۲۵ معنی‌دار نبود. دوز ۱۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم اثرات منفی بر رشد و زنده‌مانی ماهیان داشت. بر اساس یافته‌های این پژوهش، استفاده از پپتیدهای زیست‌فعال حاصل از ضایعات قزل‌آلا، به‌ویژه در دوز ۲۵ میلی‌گرم بر کیلوگرم، می‌تواند با تقویت شاخص‌های خونی و افزایش مقاومت در برابر پاتوژن A. hydrophila، به عنوان یک محرک ایمنی کارآمد و پایدار در پرورش تاس‌ماهی سیبری مورد استفاده قرار گیرد.